Trong kết cấu mái nhà gỗ, rui mè là bộ phận không thể thiếu để giúp công trình chắc chắn hơn. Việc thi công đúng kỹ thuật ảnh hưởng trực tiếp đến độ phẳng mái, khả năng thoát nước và tuổi thọ ngói lợp. Bài viết dưới đây sẽ giúp gia chủ hiểu rõ rui và mè có vai trò gì và những điểm quan trọng cần lưu ý khi thi công để mái nhà gỗ bền vững.
Nhà gỗ 3 gian với nhà ngang phía sau
Rui mè là gì? Kích thước rui và mè phổ biến
Rui mè là hệ kết cấu trong phần mái để liên kết và truyền tải trọng từ lớp mái xuống hệ vì kèo hoặc xà gồ. Trong đó, rui là các thanh gỗ được đặt theo phương dốc mái, còn mè là các thanh đặt vuông góc với rui. Hệ rui – mè đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo độ bền lâu dài cho mái nhà, đặc biệt là với nhà gỗ truyền thống.
Tùy theo vật liệu lợp, khẩu độ mái và loại công trình, kích thước rui và mè sẽ được điều chỉnh cho phù hợp. Một vài thông số phổ biến của hệ rui và mè:
- Rui: Độ dày thường khoảng 10mm, chiều rộng phổ biến 100mm, chiều dài rui phụ thuộc vào kích thước mái trước – sau của ngôi nhà. Rui thường được lợp 2 lớp, 1 lớp bên trên, 1 lớp chữ thọ đẹp.
- Mè: Kích thước tối thiểu thường dùng khoảng 50x25mm, độ dày phổ biến khoảng 10mm, chiều rộng mè có thể điều chỉnh linh hoạt theo loại ngói và yêu cầu kỹ thuật của từng công trình.
Vai trò quan trọng của rui mè trong nhà gỗ
Trong kết cấu nhà gỗ truyền thống, hệ rui – mè giữ vai trò trung gian giữa khung chịu lực và lớp mái lợp. Bố trí đúng kỹ thuật sẽ giúp công trình bền vững hơn và hạn chế tình trạng thấm dột vào mùa mưa.
Đảm bảo độ chắc chắn của công trình
Rui đóng vai trò là lớp trung gian truyền tải trọng từ mái xuống hệ vì kèo. Nhờ hệ rui được bố trí dọc theo độ dốc, tải trọng của ngói được phân tán theo chiều dài mái thay vì dồn vào một điểm. Điều này giúp kết cấu mái được trải lực đều, phù hợp với đặc trưng kết cấu khung gỗ truyền thống.
Nâng đỡ và cố định lớp ngói
Mè là bộ phận tiếp xúc trực tiếp với ngói, tạo điểm tựa cho từng hàng ngói trên mái. Thông qua hệ mè, trọng lượng ngói được giữ ổn định, giúp các viên ngói nằm đúng theo vị trí thiết kế. Nhờ đó, mái vẫn luôn duy trì được trạng thái ban đầu theo thời gian, kể cả khi chịu tác động thường xuyên của mưa và gió.
Gia tăng độ thẩm mỹ cho nhà gỗ
Hệ rui – mè tạo nên mặt phẳng lợp mái chuẩn, giúp các hàng ngói thẳng hàng, độ dốc mái cân đối và đường diềm mái rõ nét. Đây là yếu tố quan trọng góp phần giữ được vẻ chỉn chu, trang nghiêm đặc trưng của kiến trúc nhà gỗ truyền thống, giúp ngôi nhà bề thế và nổi bật hơn.
Hạn chế thấm dột
Khi được thi công đúng kỹ thuật và đảm bảo khoảng cách hợp lý, hệ rui mè sẽ tạo độ dốc giúp nước mưa thoát nhanh, hạn chế thấm dột. Đồng thời, khoảng cách giữa ngói và kết cấu khung giúp hạn chế tình trạng nước đọng hoặc thấm ngược vào bên trong. Nhờ đó, mái nhà vẫn duy trì độ bền và che chắn tốt, nhất là vào mùa mưa kéo dài.
Cần lưu ý gì khi thi công rui mè nhà gỗ?
Khi thi công hệ rui mè cần đảm bảo đúng kỹ thuật để đảm bảo chất lượng công trình. Vì vậy, gia chủ và đơn vị thi công cần chú ý đến những yếu tố sau:
Chọn chất liệu gỗ chắc chắn
Gỗ dùng làm rui và mè cần có độ bền cao, chịu lực tốt và ít cong vênh theo thời gian. Trong các công trình nhà gỗ truyền thống, các loại gỗ thường được lựa chọn gồm:
- Gỗ lim: cứng, nặng, chịu lực tốt, ít bị mối mọt, phù hợp với mái ngói nặng.
- Gỗ gõ đỏ: độ bền cao, thớ gỗ đẹp, ít cong vênh, dễ thi công.
- Gỗ mít: nhẹ hơn, dễ gia công và chạm khắc hoa văn
Kỹ thuật đo đạc và lắp đặt chuẩn xác
Khoảng cách giữa các thanh rui và mè cần được đo đạc chính xác, bám sát thiết kế mái và loại ngói được sử dụng. Nếu đặt quá thưa, mái dễ võng nhưng khi đặt quá dày lại làm tăng tải trọng không cần thiết. Khi lắp đặt, rui phải chạy thẳng theo dốc mái, mè cần được căn đều để các hàng ngói ăn khớp với nhau. Mái ngói có phẳng, đều và dễ lợp hay không sẽ phụ thuộc phần lớn vào kỹ thuật thi công hệ rui và mè.
Tạo độ dốc thoát nước hợp lý
Để nước mưa thoát nhanh và không bị đọng trên mái thì cần xác định độ dốc mái phù hợp. Khi thi công, hệ rui – mè phải được bố trí theo đúng cao độ thiết kế để tạo độ dốc đều từ đỉnh xuống mép mái. Với nhà gỗ lợp ngói truyền thống, độ dốc thường lớn hơn mái hiện đại để phù hợp với khả năng thoát nước của ngói đất nung.
>> Xem thêm: Bí quyết bố trí phòng thờ gia tiên nhà gỗ chuẩn phong thủy
Rui mè không chỉ giúp giảm tải trọng lên vì kèo mà còn tác động trực tiếp đến chất lượng và hình dáng mái nhà gỗ. Hiểu đúng vai trò và thi công đúng kỹ thuật sẽ giúp mái ngói phẳng, thoát nước tốt và hạn chế hư hỏng về sau. Hy vọng những thông tin trong bài viết sẽ giúp gia chủ có cái nhìn rõ ràng hơn trước khi lựa chọn và thi công rui mè cho nhà gỗ.
Thông tin về nhà gỗ Phúc Lộc
Số điện thoại: 0973812666
Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm
Xưởng sản xuất: xã Hạ Bằng, Tp Hà Nội (dưới chân núi chùa Tây Phương)
>Tham khảo những video hay về nhà gỗ cổ truyền
>Tham khảo những tin tức về nhà gỗ Bắc Bộ
