Kiến trúc nhà gỗ đã từ lâu không còn xa lạ với người dân Việt Nam. Mỗi vùng miền lại có những nét đặc trưng hoặc kỹ thuật xây dựng, cũng như chất gỗ sử dụng riêng.
Nói tới kiến trúc ở các vùng Nam Bộ, bạn phải nhắc tới một kiến trúc giản dị, mộc mạc. Về cơ bản, nét kiến trúc trong nhà gỗ Nam bộ không khác nét kiến trúc trong nhà gỗ Bắc bộ, có chẳng chỉ khác ở cách xử lý chất liệu gỗ, khác ở các đường trạm trổ, vân hoa.
Người dân Nam bộ sử dụng kỹ thuật đóng kèo và đòn tay theo kiểu guốc chè. Với những người thợ có tay nghề cao, hay các nghệ nhân trạm khắc gỗ, bạn sẽ thấy một căn nhà gỗ khác hẳn những căn khác. Cấu trúc xinh xắn, trạm trổ khéo léo, sự thiết kế trong từng chi tiết tinh vi và kết nối chặt chẽ với nhau để tạo nên một căn nhà gỗ truyền thống.
Đến với vùng sông nước Nam bộ, bạn sẽ đến với hệ thống sông ngòi chằng chịt, đến với cầu khỉ, cầu treo, các con thuyền độc mộc, thuyền gỗ nhỏ bé len lỏi qua từng con kênh, con rạch… Có lẽ chính vì hệ thống sông nước chằng chịt như vậy mà chất gỗ ở nhà gỗ Nam bộ cũng khác với chất gỗ ở các khu vực khác.
Các loại gỗ sau khi được hóa sinh tự nhiên sẽ được ngâm dưới lớp bùn của ao hồ nhằm tăng độ bền bỉ, dẻo dai và tránh sự tồn tại của các loại vi sinh vật như mối, mọt,…phá vỡ cấu trúc gỗ. Người ta thường ngâm gỗ ở dưới nước vài năm, như gỗ chàm – một loại chất gỗ được dùng trong ngành công nghiệp sản xuất giấy. Sau đó mang ra sử dụng, người Nam bộ sẽ có những ngôi nhà có tuổi thọ vài chục năm.
Có thể thấy căn nhà trong ảnh có thiết kế 2 tầng, được nối với nhau bằng chiếc cầu thang đặt sát bên ngoài. Mái nhà sử dụng vật liệu lá dừa đã được phơi khô, một loại cây gần như là loại cây đại diện cho vùng nam bộ – cây dừa nước. Phần sàn nhà tầng 1 sử dụng chất liệu gạch quen thuộc. Mùa hè cho cảm giác mát lạnh dưới chân xua tan những con gió hiếm hoi vào mùa hè. Căn nhà được bao xung quanh bởi hệ thống cây ăn quả, cây lấy bóng mát… rất điển hình trong các bức tranh thôn quên Nam bộ. Thông thường tầng 1 là nơi tiếp khách và nấu nướng. Tầng 2 dành cho việc nghỉ ngơi của gia chủ. Đôi khi chủ nhà sẽ sắp xếp một khoảng sinh hoạt chung trên tầng 2, đồng thời cũng có thể là thư phòng, là nơi đọc sách cho các thành viên trong gia đình.
0
Với những nét đặc sắc riêng trong thiết kế và vật liệu, những ngôi nhà Nam Bộ đã truyền tải được phần nào thông điệp về tư tưởng, quan điểm và cuộc sống của người dân nơi này, góp phần làm phong phú thêm cho nền văn hóa Việt Nam.
