Nhà 3 gian 2 chái miền Bắc là kiểu nhà gỗ truyền thống từng xuất hiện phổ biến ở nhiều vùng quê đồng bằng Bắc Bộ. Ngày nay, dù không còn là lựa chọn phổ thông như trước, nhưng loại hình này vẫn được nhiều gia chủ quan tâm. Bài viết dưới đây sẽ giúp quý vị nắm được những thông tin cần thiết trước khi bắt tay vào làm nhà gỗ truyền thống.
Nhà gỗ 3 gian 2 chái
Nhà 3 gian 2 chái có gì đặc biệt trong thi công so với nhà hiện đại?
So với nhà hiện đại xây bằng bê tông cốt thép, quy trình thi công nhà 3 gian 2 chái mang nhiều điểm khác biệt, đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc về nghề mộc cổ truyền và vật liệu tự nhiên.
- Thi công thủ công bằng phương pháp lắp dựng thủ kết: Nhà gỗ kẻ truyền không sử dụng bê tông hay cốt thép. Thay vào đó, toàn bộ kết cấu được liên kết bằng mộng gỗ, đòi hỏi độ chính xác cao và tay nghề tinh xảo từ người thợ. Đây là điểm khác biệt rõ nét so với kỹ thuật xây dựng hiện đại.
- Gia công hoàn thiện tại xưởng, chỉ dựng lắp tại công trình: Các chi tiết như con rường, kẻ hiên, … đều được đục chạm và hoàn thiện tại xưởng. Sau khi kiểm tra khớp nối kỹ lưỡng, toàn bộ được vận chuyển đến công trình để lắp dựng.
- Nguyên liệu tự nhiên đòi hỏi xử lý kỹ lưỡng: Nhà gỗ truyền thống thường sử dụng các loại gỗ quý như lim, mít, gõ đỏ… Các loại gỗ này cần được phơi sấy, xử lý mối mọt trong thời gian dài (vài tháng đến cả năm), không thể thi công nhanh như vật liệu công nghiệp.
- Chi phí nhân công và thời gian chuẩn bị cao hơn: Mặc dù quá trình lắp dựng tại công trình diễn ra nhanh chóng, nhưng công đoạn chuẩn bị đòi hỏi nhiều thời gian và công sức. Gia chủ cần có đội ngũ nghệ nhân giàu kinh nghiệm, đồng thời dự trù chi phí cao hơn đáng kể so với việc xây nhà hiện đại bằng vật liệu phổ thông.
5 điều gia chủ cần chuẩn bị khi làm nhà 3 gian 2 chái miền Bắc
Dưới đây là 5 yếu tố bắt buộc phải tính đến khi muốn dựng một căn nhà 3 gian 2 chái đúng chuẩn miền Bắc.
Quỹ đất của gia đình có đủ cho một căn nhà 3 gian 2 chái không?
Diện tích là yếu tố tiên quyết, bởi nhà 3 gian 2 chái được thiết kế theo chiều ngang, có kết cấu mở, nên không thể bó hẹp trong khuôn đất nhỏ như nhà phố.
- Diện tích tối thiểu nên có là 120m² – 180m² trở lên cho phần nhà chính. Ngoài nhà chính, còn cần diện tích cho sân, bậc tam cấp, công trình phụ và lối đi quanh nhà.
- Nhà chiếm khoảng 40–50% diện tích khu đất, phần còn lại dành cho sân vườn, tạo độ thoáng và giữ đúng thế nhà truyền thống.
Xác định rõ mục đích sử dụng của công trình
Không phải ai làm nhà gỗ cũng để ở. Có gia đình dựng nhà 3 gian 2 chái để thờ cúng, có gia đình làm nhà nghỉ cuối tuần, hoặc xây để giữ lại dấu ấn tổ tiên cho con cháu đời sau. Việc xác định rõ mục đích trước khi làm nhà 3 gian 2 chái miền Bắc giúp gia chủ:
- Chốt được diện tích và thiết kế phù hợp (ví dụ: nếu để thờ, không cần quá nhiều tiện ích phụ).
- Tối ưu chi phí và tránh làm những hạng mục không cần thiết. Đảm bảo công năng sử dụng lâu dài, tránh tình trạng cải tạo nhiều sau này.
Dự trù tài chính cẩn thận
Chi phí làm nhà gỗ 3 gian 2 chái có thể dao động lớn, từ vài trăm triệu đến vài tỷ đồng,tùy theo loại gỗ, quy mô, số lượng cột, độ cầu kỳ của hoa văn chạm khắc và vật liệu. Một số khoản cần dự trù chi tiết như:
- Chi phí mua gỗ: Gỗ lim, gõ đỏ, mít ta… mỗi loại có giá khác nhau, dao động từ 10–30 triệu/m³.
- Công thợ và gia công: Tùy theo độ tinh xảo, có thể chiếm 30–40% tổng chi phí.
- Chi phí móng và nền bê tông: Dù là nhà gỗ, vẫn cần đổ móng kiên cố.
Tìm đơn vị làm nhà gỗ có xưởng, có thợ, có công trình thật
Rất nhiều gia chủ từng rơi vào tình cảnh “tiền mất, nhà dở” vì chọn nhầm đơn vị môi giới hoặc nhóm thợ rời rạc, không có xưởng sản xuất cố định.
- Gia chủ chỉ nên làm việc với đơn vị có xưởng gia công rõ ràng, có thể đến tận nơi xem gỗ, xem thợ đang làm.
- Đơn vị phải có đội thợ chuyên làm nhà gỗ, không nhận theo kiểu “khoán tay ba”. Nên yêu cầu cho xem công trình đã thi công, tốt nhất là công trình thật tại địa phương lân cận để dễ đánh giá.
Một đơn vị đáng tin cậy phải đảm bảo: gỗ chuẩn, dựng mẫu tại xưởng, lắp ráp đúng tiến độ và bảo hành sau thi công. Đây là các tiêu chuẩn đang được áp dụng tại Nhà gỗ Phúc Lộc, đơn vị có hàng chục công trình nhà gỗ cổ ở khắp các tỉnh đồng bằng và trung du Bắc Bộ.
Có người trong gia đình đứng ra theo sát tiến độ
Nhà gỗ là công trình đặc thù, từ khâu lựa chọn gỗ, xử lý gỗ, đánh mộng, dựng khung tại xưởng cho đến lắp ráp tại công trình đều phải có sự theo dõi sát sao. Người giám sát không nhất thiết phải am hiểu chuyên môn, nhưng phải theo công trình thường xuyên để đảm bảo tiến độ và phát hiện sớm các sai lệch.
Những lỗi thường gặp khi làm nhà 3 gian 2 chái và cách khắc phục
Không ít gia chủ sau khi làm xong lại rơi vào cảnh “tiếc thì muộn” vì gặp phải những lỗi sai mà ban đầu không lường hết được. Dưới đây là những lỗi phổ biến và cách khắc phục thực tế, để gia chủ có thể tránh ngay từ đầu.
- Chọn sai loại gỗ hoặc gỗ chưa đủ tuổi: Không ít người vì muốn tiết kiệm mà chọn loại gỗ rẻ, gỗ non, hoặc gỗ chưa qua xử lý kỹ. Kết quả là chỉ sau vài mùa mưa nắng, nhà bắt đầu nứt, cong, vênh, co rút, thậm chí có hiện tượng mối mọt xâm nhập.
- Thiết kế gian chái sai tỷ lệ, phá vỡ bố cục: Nhiều công trình bị “phình” phần chái ra quá mức hoặc thu hẹp không cân đối so với gian giữa, khiến căn nhà lệch khối, mất vẻ hài hòa vốn có của nhà cổ.
- Móng yếu, nền không chắc, gây lún nứt: Do chủ quan cho rằng nhà gỗ nhẹ nên thi công móng sơ sài, không ép cọc, không làm giằng móng chắc chắn. Hậu quả là lún nền, nứt chân cột, xô lệch khung nhà chỉ sau vài năm.
- Giao khoán toàn bộ cho thợ, không có người nhà theo dõi: Gia chủ bận rộn, phó mặc toàn bộ công trình cho thợ mà không kiểm tra định kỳ. Điều này dễ dẫn tới thi công ẩu, sai lệch thiết kế, làm thiếu hoặc không đúng các chi tiết chạm khắc.
>> Xem thêm: Giá nhà gỗ lim 3 gian có đắt không?
Nhìn chung, nhà 3 gian 2 chái miền Bắc là loại hình kiến trúc mang tính truyền thống cao, đòi hỏi gia chủ phải có sự chuẩn bị kỹ càng từ thiết kế, nguyên vật liệu đến đội ngũ thi công. Nếu bạn đang cần tư vấn thiết kế hoặc thi công nhà 3 gian 2 chái đúng chuẩn cổ truyền, có thể liên hệ với Nhà Gỗ Phúc Lộc.
Thông tin về nhà gỗ Phúc Lộc
Số điện thoại: 0973812666
Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm
Xưởng sản xuất: xã Cần Kiệm, huyện Thạch thất, Tp Hà Nội (dưới chân núi chùa Tây Phương)
>Tham khảo những video hay về nhà gỗ cổ truyền
>Tham khảo những tin tức về nhà gỗ Bắc Bộ
